Fęrsluflokkur: Dęgurmįl

32. Tumaganga meš lżšręši og aušręši śt ķ Örfirisey

              Viš Ķslendingar lķtum svo į aš viš bśum ķ lżšręšisrķki. Ķ žvķ felst aš samkvęmt tilteknum stjórnarfarsleišum er öllum einstaklingum, sem uppfylla įkvešin skil­yrši, gefinn kostur į aš hafa meš atkvęši sķnu ķ almennum kosningum įhrif į hverjir eru handhafar rķkisvalds og sveitar­stjórnarvalds og hvaša meginvišhorf­um er fylgt viš valdstjórnina. Segja mį aš fyrsti vķsir aš stjórnarhįttum, sem minntu į lżšręši, hafi oršiš til hér į landi meš endurreisn Alžingis eftir bylt­ing­arįriš 1848. En žar sem kosningaréttur var lengi bundinn žröngum tak­mörk­unum er varla hęgt aš halda žvķ fram aš ķslensk stjórnskipun hafi veriš raun­verulegt lżšręši, eins og viš skiljum žaš hugtak nś, fyrr en um 1920. Saga lżšręšis į Ķslandi - eins og ķ flestum öšrum svonefndum vestręnum lżšręšis­rķkjum - er žvķ harla stutt į męlikvarša mannkynssögunnar, spannar hįlfan nķunda įratug eša svo.
            Allan žennan stutta tķma hefur lżšręšiš ęvinlega įtt undir högg aš sękja, fyrst og fremst vegna žess aš valdastéttum žykir oftar en ekki aš lżšręšiš setji auši žeirra og žar meš valdinu, sem aušur žessa stétta hefur fęrt žeim, of žröngar skoršur. Lżšręšislegar kjörnir valdhafar hafa oršiš aš gęta eša aš lįta a.m.k. lķta svo śt sem žeir vęru aš gęta hagsmuna allra atkvęša sinna, allra hugsanlegra kjósenda, og jafnvel valdhafar, žóknanlegir hinum rįšandi peningaöflum, hafa oršiš aš leita mįlamišlunar žegar kom aš žvķ aš žóknast einnig hinum almenna borgara. En handhöfum aušvaldsins, hins raun­verulega valds ķ öllum samfélögum, hefur samt tekist aš koma sér žęgilega fyrir innan hins formlega ramma lżšręšisskipulagsins. Žeir hafa į grundvelli hlutafélagaréttar hreišraš um sig ķ sjįlf­stęšum rķkjum ķ rķkinu, ķ stórum og öflugum fyrirtękjum og fyrirtękjasam­steypum sem hefur vaxiš įsmegin af fįheyršum krafti į undan­förunum 15 til 20 įrum, hér į landi eins og hvarvetna annars stašar. Į sama tķma hefur dregiš smįm saman mįtt śr žeim valdsžįttum, sem lśta lżšręšinu, framkvęmdavaldi og löggjafarvaldi rķkisins og sveitarstjórna­valdi. Er žess varla lengi aš bķša aš į Ķslandi og ķ flestum öšrum rķkjum heims verši komiš į svokallaš aušręši ķ staš lżšręšis, aušręši sem styšst viš fyrirtękja­ręši, lénsskipulag sem minnir į žaš sem auškenndi Evrópu į mišöldum og žar sem eignarhaldsfélög og fyrirtękjasamsteypur eru komin ķ staš kastala og forstjórar og framkvęmdastjórar ķ staš brynjuklęddra riddara.
            Lķtiš en lęrdómsrķkt dęmi um sķfellt virkari įhrif, sem bera keim af aušręši og fyrirtękjaręši, eru t.d. tķšindi af žvķ aš öflugt fyrirtęki į ķslenska vķsu hafi keypt upp lóšir śti ķ Örfirisey ķ Reykja­vķk, lagt fé ķ mikla undirbśningsvinnu viš hönnun og verkfręšilega śtfęrslu į ķbśšahverfi į land­fyllingu hjį eynni og „krefjist" žess nś aš fį aš reisa žetta hverfi eins og hug­myndir eigenda fyrirtękisins gera rįš fyrir. Vissulega er žaš svo aš umrętt fasteignafyrirtęki leggur žessar hugmyndir sķnar fyrir hin lżšręšislega kjörnu skipulags­yfirvöld ķ borginni og aš žau hafa sķšasta oršiš - en žaš er jafnframt ljóst meš hlišsjón af lóšaupp­kaupum og undirbśningi verksins fram aš žessu aš eigendur byggingafyrir­tękisins eru eiginlega ekki ķ nokkrum vafa um hvaša afgreišslu mįliš fęr. Ķ žeirra augum er aušręši ķ skjóli fyrirtękjaręšis hiš ešlilega og nśtķmalega stjórnarform. Aušręšiš ętlar sér aš segja lżšręšinu fyrir verkum, lżšręšis­lega kjörnir fulltrśar borgarinnar, skipulagsyfir­valdiš, eiga aš byggja įkvöršun sķna į hags­munum fyrirtękisins en ekki į hagsmunum Reykvķkinga. Svo einfalt er žaš. Svo einfalt aš Gķsli Marteinn Baldursson, sem į sęti ķ skipulagsrįši borgarinn­ar, er žegar farinn aš višra žį hugmynd aš Reykvķkingar leggi miljarša króna ķ gerš jarš­ganga undir Reykjavķkurhöfn svo aš umrętt miljaršafyrirtęki geti hrint byggingarįętlun­um sķnum ķ framkvęmd og eigendur žess haldiš įfram aš moka hagnaši ķ botnlausa vasa sķna.

 


31. Tumaganga meš forsetanum og Ólafi Ragnari

 

            Mikiš getum viš, Tumi minn, veriš žakklįtir fyrir, śr žvķ aš viš nįšum ekki aš sigra į heimsmeistarmótinu ķ handbolta, aš eiga forseta sem er ķ žann veginn aš sigra į heimsmeistara-mótinu ķ MMM, manngęsku, mannśš og mann­viti. Ég hef alltaf haft trś į forseta vorum en ég hafši aldrei gert mér grein fyrir aš veršleikar hans vęru svo einstakir į heims­vķsu aš žjóš, sem telur meira en einn miljarš einstaklinga, yrši aš leita śt į Įlftanes til aš fį skynsamleg rįš um hvert skuli stefna į komandi įratugum.
            - Žś gleymir žvķ aš vķsu, sagši Tumi, aš žessi einn miljaršur einstaklinga leitaši ekki til forseta Ķslands heldur til Ólafs Ragnars Grķmssonar. Žaš kann aš vera aš žś hafir fariš nęrri um veršleika forseta Ķslands en vanmetiš hins vegar veršleika Ólafs Ragnars Grķms­sonar. Forsetaritari, sem žekkir ašstęšur betur en flestir ašrir Ķslendingar, hefur lagt įherslu į aš žeim verši ekki jafnaš saman, forsetanum sem slķkum og Ólafi persónulega sem slķkum.
            Fyrst svo er - og ekki vil ég rengja orš forsetaritara - hver var žį į fundi djśpviturra stórhugsuša ķ Edinborg og hver hitti Bill Gates? Var žaš forseti Ķs­lands eša Ólafur Ragnar Grķmsson? Ég er viss um aš Bill Gates vildi gefa einn miljarš fyrir aš fį svar viš žeirri spurningu. Ķ silkifóšrušum skrautsölum mannvina į heimsvķsu hlżtur žaš aš vera grund­vallaratriši ķ etķkettu, žegar manni er bošiš til Ķslands, hvort mašur į aš segja „ęm oblędsd, mister presķdent" eša einfaldlega „menķ žanks, Ouli".
            Tumi nam snögglega stašar.
            - Hvaš ertu aš segja? Var forsetinn aš bjóša Bill Gates ķ heimsókn?
            Jį, jį, hann ętlar lķklega aš spjalla viš Bill śti į Įlftanesi um leišir til žess aš śtrżma fįtękt įn žess aš žurfa aš śtrżma um leiš miljaršamęringum og ólķgörkum. Forseti Ķslands mį ekki til žess hugsa aš śtrżma žeim. Žį hefši Ólafur Ragnar engan sem vęri nógu fķnn til žess aš umgangast hann.
            - Og hvaš segir Valgeršur Sverris?
            Hśn er aš lįta kanna hvort žaš var forseti Ķslands eša Ólafur Ragnar sem bauš Bill til Ķslands. Mér skilst aš utanrķkisrįšuneytiš hafi leitaš til Sešlabank­ans en žar starfar mašur sem hefur allt frį žvķ aš birti af degi į Möšruvöllum fengiš aš kynnast fleiri en einni hliš į hśsrįšanda į Bessastöšum. Žaš veršur fróšlegt aš sjį hver nišurstašan veršur. Ég ķmynda mér aš Bill bķši spenntur. Žaš er óžęgilegt aš vita ekki hver er aš bjóša manni ķ heimsókn. - En hérna skaltu heyra lķtiš erindi sem mér datt ķ hug:

Lżšum mį vera ljóst meš sanni
aš leynast tveir ólar ķ einum manni.
Viš erum öll svona af guši gjörš,
gersemar, fólk og saušahjörš:
Heill forseta vorum og fósturjörš!
 


30. Tumaganga meš Jóni Baldvin ķ pólitķsku rallż

  

            Ef ég vęri Jón Baldvin, sem vęri enn stušningsmašur Samfylkingar, liši mér ekki vel ķ dag. Ég hefši vart getaš bęgt frį mér žeirri hugsun aš ég hefši sagt eitthvaš ķ Silfri Egils sem ég įtti ekki aš segja. Žaš er undarleg herkęnskulist aš koma fram fyrir alžjóš og byrja į yfirlżsingu žess efnis aš mašur megi ekki hugsa til žess ógrįt­andi aš rķkisstjórn Sjįlfstęšis­- og Fram­sóknar­manna setjist aftur aš völdum eftur žing­kosningar ķ vor og halda sķšan įfram žrumandi ręšu sinni meš žvķ aš gagnrżna af hörku og tala nišrandi um fólkiš og stjórn­mįlaflokkinn sem mašur kvešst fylgja aš mįlum, flokkinn sem hlżtur aš gegna mikilvęgu hlutverki ef takast į aš koma ķ veg fyrir aš mašur bresti ķ grįt į nżjan leik ķ maķ.
            Stundum er engu lķkara en Jón Baldvin sé meš sjįlf­skiptingu ķ talfęrum og heila. Hann byrjar ķ fyrsta gķr, hrekkur svo, žegar nęgum skaphita er nįš, ķ annan gķr, fer svo ósjįlfrįtt - aš žvķ  er viršist - ķ žrišja gķrinn, žar sem oršaval fer aš verša bein­skeyttara og setningarnar meitlašri, skiptir svo yfir ķ fjórša gķr, žegar hann er aš komast ķ virkilegan męlskuham, og žegar nautnin af žvķ aš heyra sjįlfan sig segja eitthvaš mergjaš er oršin nęstum óvišrįšanleg, setur sjįlfskiptingin ķ fimmta gķr og Jón Baldvin geysist įfram af žvķlķkum męlskunnar eldmóši aš mašur fer aš óttast aš hann nįi ekki stöšva sjįlfan sig, oršfyndnina og hugar­flugiš ķ tęka tķš. Stundum tekst honum žaš ekki - eša svo žótti mér ķ gęr žegar nafni minn var farinn aš impra į žvķ aš stofna nż stjórnmįlasamtök og nefndi sem hugsanlega lišsmenn żmsar kunnar Silfurskottur śr spjall­žįttum Egils Helgasonar. Margt af žvķ, sem rann višstöšulaust af vörum Jóns Baldvins, mį til sanns vegar fęra og var holl įdrepa fyrir fósturbörn hins gamla og lķfsreynda stjórnmįlarefs. En ég hefši haldiš aš góšur heimilisfašir įvķtaši afkomendur sķna innan veggja heimilisins en tęki žau ekki til bęna ķ įsżnd alžjóšar. Góšur handboltažjįlfari les yfir mönnum sķnum ķ bśningsherbergjum en ekki śti į leikvellinum sjįlfum. Ég hef ekki ennžį fengiš botn ķ hvaš Jóni Baldvini gekk til - nema žį aš hann hafi nś fengiš žį hugsjón aš draga allan mįtt śr Samfylkingunni. Ég sem hélt aš vęru nógu margir ašrir til žess. - Mikil blessuš gušsgjöf er pólitķkin į žessum regnžungu vetrardögum.

     


29. Tumaganga meš kosningaloforšum

              Ólķkir eruš žiš, Tumi minn, žś og žeir Gušni Įg og Įrni Mattur. Žś mįtt ekki sjį neitt hvķtleitt og fjórfętt meš ullarįferš įn žess aš žeytast af staš meš urri og gelti upp skrišur og rinda. Žś ert svo illvķgur og stašrįšinn ķ aš hrekja žessa ullaróvęru fram af nęsta kletti eša śt ķ ašra ófęru aš ég mį öskra mig hįsan til žess aš stöšva žig ķ śtrįsinni. Gušni Įg og Įrni Mattur mega hins vegar ekki augum lķta eina sauš­kind įn žess aš finna til svo mikils kęrleiks meš žessari skepnu aš žeir geta ekki viš sig rįšiš og verša aš laumast ofan ķ veski annars fólks til žess aš gefa henni 7.500 kr. į įri ķ fimm įr. Sumir segja aš žeir séu į atkvęša­veišum. Sunnlend­ingar selja sig žį ekki ódżrt, svo mikiš er vķst. Mér žykja įtta miljaršar króna ofurverš fyrir eitt žing­sęti. Dżr myndi žing­heimur allur. Žaš hefši annars veriš ódżrara og einfaldara fyrir rķkisstjórn ķhalds og afturhalds aš keyra ķ gegnum žingiš frumvarp sem gęfi atkvęši hvers saušfjįrbónda atkvęšavęgi sem tęki miš af saušfjįreign; žannig jafngilti atkvęši saušfjįrbónda, sem hefši 450 fjįr į fóšrum, atkvęšum 450 kjósenda aš žvķ tilskildu aš atkvęšiš vęri greitt lista Sjįlfstęšis­flokks og Fram­sóknarflokks. Gušni Įg og Įrni Mattur hefšu žį flogiš inn į žing og allir frampartar og kótilettur žessara flokka. En žeir kusu hina leišina, aš skuldsetja hvern einstakling į Ķslandi meš 53.000 krónum ķ nišurgreišslur į kindakjöti nęstu fimm įrin. Fyrir fjögurra manna fjölskyldu eru žaš 210.000 krónur. Kindar­leg nišurstaša hjį stjórnmįla­mönnum sem hafa svo mikla trś į frjįlsum markaši og gildi markašs­lögmįla.
            Žaš er annars, Tumi minn, ekkert gamanmįl aš verša vitni aš žvķ žessa dagana hvernig rķkisstjórnarflokkarnir ausa nś śt tugum miljarša króna ķ kosninga­loforš. Rįšherrar ķ öllum rįšuneytum lofa śt og sušur og jafnvel mörg įr fram ķ tķmann. Žeir standa ķ röš fyrir framan rķkiskass­ann, hver meš sķna stólpķpu, og eru stašrįšnir ķ aš hreinsa śt śr fjįrhirslum rķkisins hverja einustu krónu sem til er og į eftir aš verša til. Mér sżnist žeir ętla ekki aš hętta mešferš­inni - fremur en Jónķna Ben - fyrr en bśiš er aš skrapa hverja einustu öršu śr hverri einustu smugu. Žaš mętti svo sannarlega segja um rķkisstjórnar­rįš­herra žessa dagana aš žeir ęttu peninga eins og skķtinn. Žaš er bara ekki alls kostar rétt af žvķ žeir eiga enga peninga. Žaš er engin peninga­lykt af kosningaloforšum rįšherranna. Žaš er af žeim einhver skķtalykt.

  


28. Tumaganga meš Frjįlslyndum og fleiri fżlupokum

 

            Fyrir rétt rśmum hundraš įrum tókst mönnum ķ landsmįlapólitķk į Ķslandi aš skipta sér nišur ķ fylkingar meš svo flóknum hętti aš ķ sögutķmum ķ skóla tókst manni hreint alls ekki aš botna ķ hvaša skošanaįgreiningur varš til žess aš menn röšušu sér žannig nišur ķ andstęšar lišssveitir. Höfundar kennslu­bóka virtust ekki botna neitt mikiš ķ žessu heldur og afgreiddu mįliš gjarnan meš žvķ aš segja aš menn hefšu haldiš įfram sjįlfstęšisbarįttunni og greint nokkuš į um markmiš og leišir en į endanum hafi danska stjórnin bošiš Ķslend­ingum aš.... Žaš var eiginlega ekki fyrr en į ofanveršri sķšustu öld aš sagnfręšingar og ašrir rżnendur ķ ķslenskt samfélag um aldamótin 1900 fóru aš upplżsa okkur um aš ķ reynd įttu myndun fylkinga og klķkuskiptingin sér rętur fyrst og fremst ķ valdabarįttu og prķvatstyrj­öldum į milli einstakra manna. Eiginlega voru allir sammįla um fyrir hverju ętti aš berjast, ž.e. sjįlfstjórn Ķs­lendinga, og blębrigši viš žessa meginstefnu voru mótuš og sett fram ķ žvķ skyni einvöršungu, aš žvķ er viršist, aš réttlęta žį stöšu aš Jón gat ekki žolaš Pįl og veriš meš honum ķ sama flokki og Pįll gat ekki til žess hugsaš aš Jón, sem hann žoldi ekki heldur,  nęši meiri völdum en hann į žingi o.s.frv. Illdeilur og rķgur į milli manna og klikkanna, sem žeir voru ķ forsvari fyrir, įttu žannig sinn žįtt ķ hversu Ķslendingum žokaši seint įfram ķ įtt til sjįlfstjórnar og full­veldis.
            Žeir sem hafa grśskaš eitthvaš sér til fróšleiks ķ mannkynssögu - og žį sérstaklega stjórnmįlasögu - verša svo sem ekkert hlessa į aš žannig hafi mįlum veriš hįttaš į Ķslandi ķ lok 19. og ķ upphafi 20. aldar. Hinn persónulegi žįttur ķ stjórnmįla- og valdabarįttu hefur ęvinlega rįšiš miklu um atburšarįs­ina og stundum meiru en allar stjórnmįlakenningar samanlagšar. Og enn er žetta svo. Frjįlslyndi flokkurinn varš til vegna žess aš einhverjir žoldu ekki ein­hverja ašra og nś hriktir ķ mįttarstošum žessa litla stjórnmįlaflokks vegna žess aš einhverjir žola ekki einhverja ašra og žessir einhverjir ašrir žola ekki žessa einhverja sem žola ekki žį. Įtökin hjį Frjįlslyndum og ķ öllum öšrum stjórn­mįla­flokkum endurspegla žį „grundvallarkenningu", sem ég hef sett fram viš minn lęrisvein, Tuma, aš oftar en ekki eigi stjórnmįlažróun sér upptök ķ aš menn séu annaš hvort aš komast ķ feitt eša aš menn séu farnir ķ fżlu hver śt ķ annan. Żmis­legt er žannin į seyši ķ kastala Sjįlf­stęšisflokksins hjį Inverness. Ólķgarkar takast į viš upprunateg­undir ķ Fram­sókn. Samfylking feršast um ķ hjólastól, hįlflömuš af innri tog­streitu, og žyrfti aš komast ķ nżja afeitrunarfótabašiš sem bśiš er aš kynna svo rękilega ķ Kastljósi. Žó aš enginn komist svo upp meš žaš, žrįtt fyrir fżlusvipinn į žing­mönnum flokksins, aš fara ķ fżlu ķ Vinstri-gręnum nema Steingrķmur Sigfśsson er žess aš gęta aš Vinstri-gręnir uršu til - eins og Frjįlslyndir - vegna žess aš einhver žoldi ekki einhvern sem žoldi ekki žennan einhvern sem žoldi ekki hann. Viš megum lķka horfa upp į fallkandķ­data ķ prófkjörum sem fara ķ fżlu og viršast eiga jafnaušvelt meš aš skipta um stjórnmįlasannfęringu og nęrbrękur. Og nś eru aldrašir og öryrkjar farnir ķ fżlu hverjir śt ķ ašra og aš auki innbyršis hvor fylking; hlżtur žaš aš teljast nżtt Ķslandsmet ķ fżluköstum og stjórnmįlaklofningi af žeim sökum aš landsmįla­samtök, sem ętla aš bjóša til alžingiskosn­inga, skuli klofna įšur en žau eru stofnuš.
           Žaš getur skemmt żmsum aš fylgjast meš framvindu fżlukastanna og slagsmįlum śt af völdum, viršingu og valśtu, en žetta fjargvišri veršur į endanum til bölvunar fyrir kjós­endur og alla landsmenn og gagnast engum nema hugsanlega žeim sem nį yfirhönd ķ įtök­unum. Hinn persónulegi žįttur hefur mikiš vęgi ķ stjórnmįlum en ķslenskir kjósendur eiga heimtingu į ķ ašdraganda alžingiskosninga aš stjórnmįlamenn muni eftir žvķ aš stjórn­mįl eiga lķka aš snśast um grundvallarstefnu. Barįttumenn eldri borgara og öryrkja męttu muna eftir žvķ lķka og brżna fólk til dįša, hvern ķ sķnum stjórnmįla­flokki, ķ staš žess aš sólunda atkvęšum fólks sem mį ekki viš žvķ aš žau fari ķ sśginn.


27. Tumaganga meš Hjįlmari, Gušna og Bjarna

 

 

            Žį er žaš komiš į hreint hvernig Framsóknarflokkurinn ętlar aš endurnżja įsżnd sķna ķ Sušurlandskjördęmi. Gušni Įgśstsson, nįttśruvętti, skipar fyrsta sęti og Bjarni Haršar­son, forneskjufręšingur, situr viš hliš Gušna ķ öšru sęti. Hjįlmari Įrnasyni, sem reyndi aš komast ķ takt viš nżja tķma meš žvķ aš lęra į trommusett, var žröngvaš nišur ķ žrišja sęti. Enda žótt heilögum anda sé ęvinlega rašaš ķ žrišja sęti, sbr. „ķ nafni föšur, sonar og heilags anda", leit Hjįlmar svo į aš ķ žessu tilfelli vęri žrišja sętiš enginn viršingarstašur. Hann lét žau boš śt ganga aš hann hyrfi nś brott af leiksviši ķslenskra stjórn­mįla og létti žar meš žeirri nauš af lišsmönnum sķnum aš žurfa aš fylgja honum ķ gegnum žykkt og žunnt. Ķ ljósi žess aš framsóknarforystan hefur lagt į žaš įherslu ķ ašdraganda žingkosninga aš draga hulu yfir margt ķ fortķš Fram­sóknar ķ samstarfi viš Sjįlfstęšisflokkinn, veršur aš telja kaldhęšn­islegt aš kjósendur ķ prófkjöri skuli vķsa žeim manndi į dyr sem hefur hvaš eftir annaš sķšan ķ fyrrasumar veriš stašinn aš žvķ vera gjörsamlega bśinn aš gleyma fortķšinni, ekki einungis žvķ sem bar aš höndum heldur einnig žvķ sem hann sagši žį sjįlfur. Žessi dómur yfir Hjįlm­ari er žeim mun nöturlegri aš žaš er langt ķ frį aš Hjįlmar sé eini stjórnmįlamašurinn į Ķslandi sem žjįist af svona flokkshollri „amnesķu" eša „sušurnesķu" eins og žetta įstand er einnig nefnt ķ fręširitum.
            Gušni Įgśstsson brįst hart viš žegar lķtilssigldur trommukjuši af Sušurnesjum ógnaši veldi hans og rķki į Sušurlandi. Reis hann upp ķ öllum sķnum mikilfengleik og kvaš:

„Hart mun žér sįrna,
Hjįlmar minn Įrna.
Ręš ég žér, rangkjaftur
aš žś snśir heim aftur."

            En Hjįlmar lét ekki deigan sķga - eša skildi ekki stökuna - réšst til atlögu gegn Brśnastaša­jöfrinum og lét žar pólitķskt lķf sitt.
            Aš žvķ er fundiš viš nokkra žingmenn į žessum dögum aš žeim sé jafn nįttśrulegt aš skipta um stjórnmįlaflokk og snįkum og frumskógarslöngum aš skipta um ham. Gušni Įgśstsson veršur ekki borinn žessum sökum. Gušna er gjörsamlega um megn aš skipta um flokk og reyndar eru tengsl hans viš Fram­sókn svo haganlega snśin aš flokknum er gjör­samlega um megn aš skipta um Gušna. Gušni er hins vegar borinn oft žeim sökum aš honum hafi ekki tekist aš skipta um samtķš, aš samtķš hans sé enn sjöundi įratugur sķšustu aldar, žessi yndis­legi tķmi žegar viš vorum bįšir ungir menn aš leita okkur aš kęrustum og nutum žess aš lįta reyna į persónutöfra okkar og karlmannlegar tķktśrur į heišbjörtum sumarnóttum til sveita. Žvķ er jafnvel haldiš fram aš Gušni sé rómantķskt nįtttröll sem sjįi bęndur og sveitir lišins tķma ķ hillingum og vilji allt til vinna aš halda sem lengst ķ „gamla" og „śrelta" sveitamenningu. Žvķlķk gušsblessun, segi ég, ef Gušni vęri meš žessu marki brenndur. En žaš er fjarri žvķ. Meš forystu Gušna ķ landbśnašarrįšu­neytinu og žįtttöku Framsóknar­flokksins hans Gušna ķ rķkis­stjórn į lišnum 12 įrum hefur tekist aš umbylta svo til hins verra öllum sköp­ušum hlutum ķ ķs­lenskum sveitum aš héruš eins og Sušurland, sem var įšur blómlegt land­bśnašarhéraš og angaši af ljśfsįrri mykju og ķslenskri sveitamenningu, hefur nś aš mestu horfiš undir stóšhaga miljarša­męringa og annarra slķkra fulltrśa hins kapķtalķska samtķma. Kżr og saušfé eru oršin jafnsjaldséšir gripir į Sušurlandi og sjįlf­stęšir bęndur. Megi segja žaš um nokkurn mann aš hann hafi leitt  hinn harša nśtķma peninga- og efnis­hyggju til vegs og valda ķ ķslenskum sveitum žį veršur žaš sagt um Gušna Įgśstsson. Ķhaldssamt og bżsna žjóšlegt yfirbragš Gušna er ekki annaš og meira en ķmyndargervi. Undir leynist sį Framsóknar­mašur sem Bjarni Haršar­son hefur skoriš upp herör gegn ef marka mį orš hans ķ ašdraganda prófkjörs Fram­sóknar­manna ķ Sušurkjördęmi.
            Bjarni Haršarson hefur skeleggan talanda og drjśgt mįlvit žegar hann ręšir um pólitķk og önnur žjóšmįl enda hefur hann veriš einn af riddurum Egils konungs Helgasonar viš hringborš hans ķ Silfrinu. Tķminn mun leiša ķ ljós hvort Bjarna aušnast sitt ętlunarverk aš sigrast į hinum sķshreistraša dreka „Ólķg­arka" sem hefur lagt undir sig Framsóknarflokkinn. Ég žekki ekki Bjarna nema ķ fjarska fjölmišlanna. Ég get žvķ ekki dęmt um hvort hann hafi žrek og burši til barįttunnar žegar į hólminn er komiš og drekinn „Ólķgarki" hefur sig upp yfir honum, gnęfir viš himin sjįlfan og Elton John eins og Ólafur lopi og spżr eldi og eim­yrju ķ įtt aš hinum sunnlenska riddara. En Bjarni óttast ekki drauga og žvķ óska ég honum alls velfarnašar į hinum pólitķska skógi žó aš ég vilji nefna ķ leišinni aš nś sé tķmi til kominn aš fara aš rįšum Jónasar frį Hriflu og skipta Fram­sóknarflokknum upp į milli markašs­hyggjumanna og félagshyggju­fólks.

 


26. Tumaganga meš Gušmundi og Ómari

              Forsętisrįšherra fullyrti viš žjóš sķna ķ sjónvarpi į dögunum aš allt efasemdatal um įgęti ķslensku krónunnar segši meira um žann, sem hall­męlti krónunni, en um krónuna sjįlfa og gildi hennar fyrir efnahagslķf į Ķslandi og lķfskjör almennings. Hafi forsętisrįšherra hlustaš į Gušmund Ólafsson, hagfręšing, ķ Silfri Egils nś eftir hįdegiš, hlżtur hann - meš hliš­sjón af framangreindu - aš hafa  oršiš bżsna fróšur um Gušmund og allt hans innręti og styrkst enn frekar ķ krónķskri trś sinni į ķslenska gjald­mišilinn. Gušmundi er annars einkar lagiš aš stikla į ašal­atrišum, žegar hann rennir sķnum haukfrįnu gagnrżnisaugum yfir ķslenska hagkerfiš, og aš tala skżrt og tępitungulaust svo aš augu okkar almennings nįi nś loks aš opnast. Hann styšur mįl sitt meš glöggum dęmum og śtreikningum og sękir rök ķ brunn mikillar žekkingar į sérsviši sķnu, ķ žroska sinn og reynslu og kynni af žeim öflum - og mönnum sem žar eru - sem rįša feršinni. Hlutur Gušmundar ķ Silfrinu var hvort tveggja ķ senn tķmabęr upplżsing ķ upphafi kosningabarįttu til alžingiskosninga og žörf gagnrżni į efnahagsstjórn og višskiptahętti hér landi. Óskandi aš žeir hafi ekki veriš ķ meirihluta į mešal hlustenda sem fengu ekkert śt śr umfjöllun Gušmund­ar um ķslensku krónuna, okriš og skattastefnu Sjįlfstęšis­flokksins ķ 15 įr annaš en nįnari upplżsingar um og stašfestingu į hvaš Gušmundur er illa innręttur. Egill į žakkir skildar fyrir aš hleypa Gušmundi aš.
            Egill į einnig hrós skiliš fyrir aš gefa Ómari Ragnarssyni fęri į aš žruma yfir landslżš og reyna žannig aš virkja fólk til andstöšu viš glóru­lausar stórišjuįętlanir. Ómar hefur nś žegar aflaš sér viršingar į mešal žjóšarinnar fyrir žolgęši gagnvart hinum alls rįšandi öflum, einurš og eldmóš. Barįtta hans og žeirra, sem hafa stutt hann ķ verki meš rįšum og dįš, er farin aš skila įrangri. Ljóst er aš nęstu virkjana- og stór­išju­įformum veršur ekki hrundiš įtakalaust ķ framkvęmd. Kann svo aš fara aš fleiru verši drekkt ķ Hįlslóni en įsżnd lands, sem okkur var trśaš fyrir, og hugsjónir manna eins og Ómars Ragnarssonar hefji sig til flugs af gruggugum vatnsfletinum.

25. Tumaganga meš Hreini spritt, fyrrum Byrgismanni

 

          Viš Tumi vorum į rölti įšan nišur ķ Kópavogsdalnum žegar viš rįkumst į Hrein spritt, gamlan kunningja minn sem hefur marga fjöruna og flöskuna sopiš. Hann virtist nišurdreginn og žegar ég gekk į hann sagšist hann vera hįlfmišur sķn śt af honum Gušmundi ķ Byrginu og öllu žessu „andskotans klśšri" eins og hann oršaši žaš. Ég vissi aš Hreinn hafši veriš ķ mešferš ķ Byrginu ķ fyrravor og spurši hann hvort honum kęmi nokkuš į óvart hvernig mįlum vęri hįttaš.
          „Byrgiš var fķnt pleis," svaraši Hreinn spritt. „Mašur fékk gospela, kók eša appelsķn, og sįlmat, kjötbollur eša signašan fisk, og desert ķ fjörutķu daga eins og frelsarinn. Svo batt Gušmundur mann viš predikun­arstólinn og barši mann meš ritningargreinum žar til mašur var oršinn meyr og višrįšanlegur eins og postull. Hann var alveg ótrślegur stuš­spjallamašur, hann Gušmundur. Žaš komst enginn meš tęrnar žar sem hann hafši hęlana žegar hann var aš engilja konurnar. Og hvernig böndin og svipan léku ķ höndunum į honum. Žaš fór ekki į milli mįla aš žarna fór sannur kįfboj enda mašurinn ęvinlega klęddur, žegar hann var ekki aš frelsa konurnar, eins og hetjurnar ķ villta vestrinu. Hann er žriggja manna maki, ekki nokkur spurning, hann er bęši šu gśdd, šu badd and šķ ögglķ. Jį, ég hįlfsé į eftir honum. Ég varš alveg blessunar­lega skraufažurr ķ Byrginu og ég fann guš hjį Gušmundi. Ójį, ég fann guš - en žegar ég kom śr mešferšinni tķndi ég guši aftur nišrį Hlemmi svo aš žess vegna er ég eins og ég er nśna. Ég var aš frétta aš žeir hjį félagsklśšursrįšu­neyt­inu vęru til ķ aš bjóša mér aš finna guš aftur į rķkisins kostnaš ķ einhverju Hlašgeršarkoti. En mér lķst ekkert į žessa Hlašgerši. Nafniš er einhvern veginn svo gribbulegt, finnst žér ekki. Ég er viss um aš žaš er miklu dauflegra aš leita aš guši hjį žessari Hlaš­gerši en hjį honum Gušmundi. Honum var einhvern veginn svo eiginlegt aš keyra upp fjöriš, bęši ķ Rokk og rólvill og ég tala nś ekki um eftir aš rķkiš fór aš dęla ķ hann peningum žarna rétt hjį Ljósafossi. Žį var hann Gušmundur sko ķ Grķmsnessinu sķnu. En - nś er žetta allt bśiš. Mašur veršur bara aš halda įfram aš drekka og vona aš Gušmundur eigi eftir aš rķsa upp aftur, betri mašur. Hann fęr örugglega aš taka śt sķna refsingu eins og viš öll hin žegar okkur veršur žaš į aš lįta komast upp um okkur. Kannski fį lķka ein­hverjir skammir ķ félagsklśšursrįšuneytinu. En žeir eiga finnst mér allt gott skiliš. Žeir voru bara aš hjįlpa Gušmundi aš hjįlpa okkur, žessum ręflum, aš finna guš. Žeir bara vissu ekki aš Guš­mundur hafši gert per­sónulegt samkomulag viš guš um aš fį aš nota svolķtiš af peningunum fyrir sjįlfan sig, svona ķ gušslaun. Er žaš eitthvaš nżtt? Fara ekki af žvķ talsveršar sögur aš ķ gegnum tķšina hafi ekki allar tekjur kirkna og klaustra runniš beint ķ vasa žurfamanna, fįtęklinga og vesalinga. Fengu ekki biskupar og prelįtar aš skįskjóta nokkrum skildingum ķ eigin vasa til eigin žarfa. Og svo eru menn aš heimta nótur og reikninga af honum Guš­mundi. Ég hef žaš į tilfinning­unni aš guš sé svona aš öllu jöfnu yfir žaš hafinn aš žurfa aš skila nótum og reikningum. Viš eigum aš standa reikn­ingsskil frammi fyrir honum en ekki öfugt. Žaš hefur Gušmundur sagt viš mig og ég veit aš žaš er rétt. En žeir hjį félagsklśšursrįšuneyt­inu eru aušvitaš ķ slęmum mįlum af žvķ žeir hafa ekki ennžį fundiš neinn til aš bera įbyrgšina. Ętli ég rölti ekki nišreftir, banki upp į hjį honum Magnśsi og bjóšist til aš taka į mig alla įbyrgš. Žvķ aš, ég meina, žegar öllu er į botninn hvolft og flöskunni lķka žį erum žaš viš, žessir ręflar sem eigum svo erfitt meš brennivķniš, sem erum undirrótin aš öllu žessu hörmulega įstandi, primus motor. Ef viš hefšum ekki veriš vanda­mįl, žį vęri Gušmundur ekki neitt vandamįl heldur og engin vandamįl aš plaga hann Magnśs. Žaš er svo einfalt. Ég held ég fari strax nišur ķ félagsklśšursrįšu­neyti žegar ég er bśinn śr sprittglasinu."
          Žar meš slangraši Hreinn spritt upp į Fķfuhvamm en viš Tumi héldum įfram göngu okkar ķ froststillunni.


24. Tumaganga meš allan hugann viš hesthśs

            Hvenęr skyldi koma aš žvķ aš hin nżrķka yfirstétt į Ķslandi fari aš fį brenn­andi įhuga į hundakofum? Hvenęr skyldu hśn renna upp, sś stund žegar enginn ķ žotuliši miljaršamęringanna žykir mašur meš mönnum nema hann sé meš śtikamar sem gestir ķ sķšdegiskokteilum fį aš prófa sér til organķskrar og sjįlfbęrrar upp­lifunar? Ég spyr bara vegna žess aš ég į hundakofa, aš vķsu ekki meš setustofu, vķnstśku, gufubaši og hrein­lętisašstöšu, en samt sem įšur allframbęrilegan hunda­kofa sem ég gęti alveg hugsaš mér aš selja fyrir til dęmis fimm miljónir. Um śtikam­arinn, sem ég hef ķ huga og gęti į sama hįtt hugsaš mér aš selja ef vel vęri bošiš, veršur aš vķsu aš upplżsa aš hann er kominn nokkuš til įra sinna, krękjan er dottin af huršarflekanum og gólffjalirnar farnar aš gefa sig. En žar į móti vegur aš śtikamrar af svo frumstęšri gerš eru oršnir bżsna torgętir į Ķslandi og svo er hitt aš undir kamrinum er bżsna verš­mętt byggingarland ķ grennd viš golfvöll, flugbraut og gamlan fjóshaug. Gunnar Birgisson myndi ekki hika viš aš skoša mįliš aš minnsta kosti.
            Mér žykir annars vęnt um žennan kamar. Į milli okkar er ekki ašeins andlegt heldur einnig lķkamlegt samband og viš eigum żmsar sameiginlegar minningar. Ég vęri samt til višręšu um aš selja hann einhverjum śt­rįsar­greifanum ef vel vęri bošiš ķ hann, til dęmis segjum įtta til tķu miljónir. Ég vęri žį jafnvel til višręšu um aš lįta blikkfötuna fylgja meš ķ kaup­unum žó aš hśn sé strangt til tekiš lausafjįrmunur. Vķr­lykkjan fyrir rślluna er hins vegar naglföst og fylgir žvķ aš sjįlfsögšu meš.
            En žetta eru vafalaust órįšsdraumar hjį mér, Tumi minn. Žaš kemst ekkert aš žessa dagana hjį hinni nżju, moldrķku - eša réttara sagt hinni tašrķku - yfirstétt nema hestar og aftur hestar enn einn ganginn. En ég į hvorki hesta né hesthśs. Žaš vęri nś eitthvert annaš śtlitiš hjį mér ef ég hefši til dęmis įtt hesthśs ķ Hnošraholti. Žį žyrfti mašur ekki aš vera aš velta žvķ fyrir sér hvort hundakofar eša śtikamrar komist ein­hvern tķmann ķ tķsku hjį fķna fólkinu.
            - Ę, hęttu žessu eilķfa öfundarsķfri. Žś hefur žaš įgętt žó aš skśffurnar hjį žér séu ekki fullar af pappķrsgulli. Žś įtt żmislegt fleira en žennan hundakofa og śtikamar og örugglega er flest af žvķ meira virši fyrir žig, minn įgęti hśsbóndi, en žrjįtķu miljón króna hesthśs. Ég get svo sem ekki neitaš žvķ aš mér finnst ansvķti góš lyktin af hrossaskķt en hann hlżtur aš vera aš hęgt aš fį ókeypis einhvers stašar. Ég trśi ekki öšru.
            Taš er nś taš, Tollleifur minn. Žetta er nś einu sinni markašs­žjóšfélag. Ég sé ekki fyrir mér aš skķtur śr žrjįtķu miljón króna hest­hśsi geti veriš gratķs.

23. Tumaganga meš ESB, Vinstri-gręnum og Įrnum-möttum

 

 

            Žaš liggur ķ augum uppi og ég er ekki einn um žį skošun aš Ķslendingar geta ekki dregiš lengur aš ręša sķn į milli ķ fullri alvöru hvort žeiri eigi aš sękja um fulla ašild aš Evrópusambandinu eša ekki. Menn hafa żmist „bannaš" žessa umręšu eša sneitt hjį henni į undanförnum įrum. Ašstęšur hafa hins vegar breyst til mikilla muna ķ upphafi nżrrar aldar frį žvķ sem var fyrir 10 til 15 įrum. Samtvinnun višskipta, verslun­ar, žjónustu og fram­leišslu­starfsemi milli einstakra landa og heimshluta er oršin svo umfangsmikil aš žaš er ekki lengur nein skynsemi ķ aš žrįast viš og fullyrša meš sömu rökum og fyrir 5 eša 10 įrum aš žaš sé aš žvķ ótvķręšur įvinningur fyrir Ķslendinga aš standa utan viš Evrópusambandiš um ófyrirsjįanlega framtķš; óžarft aš skoša mįlin frekar. Sjįlfur hef ég eins og flestir ašrir Ķslendingar einvöršungu brjóst­vit og leikmannsskilning aš styšjast viš, žegar ég reyni aš móta afstöšu til ašildar, en ķ skrifum hagfręšinga um žessi mįl viršist mér žeir yfirleitt telja kosti ašildar meiri en ókosti hennar fyrir ķslenskt efnahagslķf žegar til lengri tķma er litiš.

            Į sķšustu dögum hafa stjórnmįlamenn og żmsir skošanavitar masaš og žrasaš um evrur og krónur. Žetta eru ekki nytsamlegar skeggręšur og til žess fallnar eingöngu aš žoka til hlišar umręšunni sem nś veršur aš fara fram, umręšunni um hvort Ķslendingar eigi aš sękja um ašild aš Evrópusambandinu eša ekki og ķ framhaldi af žvķ hvort žeir eigi aš ganga ķ myntbandalagiš eša ekki.

            Žaš er bżsna athyglisvert annars aš eindregnust andstaša viš ašild Ķslands aš Evrópusam­bandinu skuli komi frį gagnstęšum skautum ķ ķslenskri pólitķk, annars vegar frį Vinstri-gręnum og hins vegar frį valdamiklum kjarna ķ Sjįlfstęšisflokknum. Hvorir tveggju nefna eša żja a.m.k. aš einhvers konar skeršingu į fullveldi sem einni af meginįstęšum žess aš žeir leggjast gegn ašild aš ESB; ašild muni leiša til žess aš Ķslendingar missi eigin stjórn į żmsum veigamiklum svišum efnahags-, višskipta- og atvinnumįla. „Hugsan­legur įvinn­ingur af ašild Ķslands aš ESB réttlętir ekki frekara framsal į įkvöršunarrétti um mįlefni ķslensku žjóšarinnar," segir ķ stefnuskrį Vinstri-gręnna į vefsetri žeirra. „Ķslendingar eiga aš halda įfram į braut frķverslunar meš gerš tvķhliša samninga viš önnur rķki," segir ķ einni landsfundarsamžykkt Sjįlfstęšisflokks­ins. Og nokkru sķšar ķ sömu samžykkt: „Sjįlfstęšis­flokkurinn telur ašild aš sambandinu ekki žjóna hagsmunum ķslensku žjóšarinnar eins og mįlum er nś hįttaš."

            Athyglisvert er ķ žessu sambandi aš ķ framtķšarsżn Verslunarrįšs Ķslands, sem er eins konar hugmyndafręšilegt śtibś Sjįlfstęšisflokksins, framtķšarsżn, sem kom śt ķ skżrslu­formi ķ fyrra og nefnist „Ķsland 2015", er hvergi minnst einu orši į Evrópusambandiš eša tępt į žvķ aš gęti veriš įstęša til aš ręša hvort Ķslendingar ęttu aš sękja um ašild aš sambandinu eša ekki. Žessi žögn ķ skżrslu Verslunarrįšs er eftirtektarverš og veršur ekki tślkuš öšru vķsi en svo aš ķ valdaklikkum Sjįlstęšisflokksins sé ķ raun svo mikill įgrein­ingur um įvinning žess fyrir Ķslendinga aš ganga ķ Evrópusambandiš aš forystumenn Verslunar­rįšsins hafi tališ rétt af pólitķskum og „taktķskum" įstęšum aš vķkja ekki beint einu orši aš Evrópusambandinu ķ framtķšarsżn og stefnumörkun fyrir Ķsland til įrsins 2015.

            „Ašild aš ESB myndi skerša fullveldi Ķslands enn frekar en oršiš er meš EES-samningnum og tefla ķ tvķsżnu yfirrįšum Ķslendinga yfir aušlindum sķn­um," segir ķ stefnuskrį Vinstri-gręnna. Ljóst er aš Vinstri-gręnir eru ekki sįttir viš veru Ķslendinga į Evrópska efnahagssvęšinu og žvķ sķšur lķkar žeim aš Ķs­lendingar skuli hafa oršiš ašilar aš Schengen: „Ašild Ķslands aš Schengen-samkomulaginu um afnįm vegabréfaskošunar var óheillaskref. Ķ žvķ felst aš Ķslendingar taka aš sér vörslu ytri landamęra Evrópusambandsins og giršingar eru hękkašar gagnvart öšrum rķkjum og heimshlutum."

            Ég hef veriš aš grufla yfir žvķ hvaš gęti rįšiš mestu um žessa afdrįttar­lausu afstöšu Vinstri-gręnna til ESB. Sennilegast žykir mér - meš hlišsjón af öšrum grundvallaržįttum ķ stefnu žeirra - aš Vinstri-gręnir séu mótfallnir ESB af žvķ aš žeim stendur ógn af ofurvaldi kapķtalista og aušmagnsins ķ Evrópu­sam­bandinu. Vissulega hafa sósķal-demókratar nįš aš setja mark sitt į marg­vķslega žętti ķ ESB, enda sósķal-demókratar išulega viš stjórnartauma ķ ein­stökum ašildarrķkjum, en žaš held ég aš enginn efist um aš Evrópusambandiš hefur reynst kapķtalistum, aušmagni og stórfyrirtękjum einkar hagfellt starfs­umhverfi og hags­munir žessara afla hafa ęvinlega nįš aš rįša miklu um stjórn og stefnumįl ķ sambandinu. Gott, sķšasta dęmi um žaš eru nżju ašildar­rķkin, Rśmenķa og Bślgarķa. Enda žótt himinn og haf skilji į milli žessara rķkja og t.d. Žżskalands, Bretlands, Svķ­žjóšar og Danmerkur, var žeim hleypt inn ķ ESB, ekki sķst vegna žess aš žar sįu kapķtalistar stórar hjaršir af ódżru vinnuafli, sem mįtt virkja til starfa hvar sem er ķ sambandinu, og einnig töldu kapķtalistar minni lķkur eftir inngöngu žessara rķkja ķ sambandiš aš žar risu upp einhverjir „vinir blįfįtękrar alžżšu" og fęru aš krukka ķ hiš vestręna, kapķtalķska markašshagkerfi sem ašild aš ESB bein­lķnis knżr žessi rķki til aš laga sig aš. Ķ ljósi žessa skil ég afstöšu Vinstri-gręnna. Ef žeir komast einhvern tķmann aš stjórnartaumum į Ķslandi og fį tękifęri žar meš til aš hrinda einhverjum af hugsjónum sķnum ķ framkvęmd, žykir žeim ekki fżsilegt aš vera bśnir aš binda hendur žjóšarinnar ķ veiga­miklum mįlum meš ašildarsamningi viš ESB og aušvaldiš sem ręšur žar mestu um feršina.

            Hiš skondna viš afstöšu eša öllur heldur - į sķšustu misserum - af­stöšuflótta Sjįlf­stęšisflokksins, žegar komiš er śt ķ umręšu um ašild aš ESB,  er aš kapķtalistarnir og frjįlshyggjumennirnir ķ Valhöll eru aš žvķ leyti samstķga Vinstri-gręnum aš žeir óttast lķka kapķtalistana og aušvaldiš ķ ESB. En ótti žeirra viršist eiga sér žį rót aš ķslenskir kapķtalistar kęra sig ekki um aš kapķtalistar ķ Evrópusambandinu fari aš segja žeim fyrir verkum meira en oršiš er eša skipta sér af hagstjórn kapķtalista į Ķslandi, vöxtum og öšrum slķku. Ķslenska kapķtališ vill fį aš leika tiltölulega lausum hala, aš svo miklu leyti sem ašild aš Evrópska efnahagssvęšinu kemur ekki ķ veg fyrir slķkt, og jafnframt fį aš njóta żmissa kosta sem ašild aš Evrópska efnahagssvęšinu hefur fęrt ķs­lenskum kapķtalistum, t.d. ódżrs, erlends vinnuafls. Óbreytt įstand aš öšru leyti „žjónar.... hagsmunum žjóšarinnar". Žessi hugsun kom t.d. skżrt fram hjį Įrna Mathiesen, fjįrmįlarįšherra, ķ samtali viš Ingibjörgu Sólrśnu ķ Kastljósžętti ķ gęrkvöld. Af oršum hans mįtti rįša aš vęru Ķslendingar ašilar aš ESB gętu žeir t.d. ekki fariš öšru hverju ķ žessar grķšarlegu uppsveiflur ķ hagkerfinu, meš allt aš 8% hagvexti į įri, sem fęršu žeim bęši auš og velsęld langt umfram žaš sem žekktist ķ Evrópusambandinu. Žaš kom ekki fram ķ mįli Įrna en er sjįlfsagt aš hafa ķ huga aš įvinningur almennings af uppsveifl­unni rżrnar yfirleitt verulega eša hverfur jafnvel fyrr en sķšar ķ nišursveiflunni, sem į eftir fylgir. Žaš eru fyrst og fremst ķslenskir kapķtalistar sem hagnast į žessum stórfelldu uppsveiflum og ekki sķst eftir aš žeim opnušust leišir til aš koma fjįrmagni sķnu undan nišursveiflunni ķ skjól stöšugleikans ķ Evrópusamband­inu. Hagur ķslenskra kapķtalista af sjįlfstęšri hagstjórn Ķslendinga er žvķ ótvķręšur og skiljanlegt aš žeir séu tregir aš missa hana aš nokkru leyti ķ hendur starfs- og trś­bręšra sinna ķ ESB. Ķslenskir kapķtalistar ķ Sjįlfstęšisflokknum og Vinstri-gręnir geta žannig sameinast ķ afstöšu sinni gagnvart ašild aš ESB og nįnu samstarfi viš kapķtalista žar žó aš ólķkar hvatir og gagnstęš hugmyndafręši liggi aš baki žessari afstöšu svo óskyldra stjórnamįlaafla.

            Samfylkingin hefur ķ afstöšu sinni til ašildar aš Evrópusambandinu lagt įherslu į gildi stöšugleika ķ efnahagsstarfsemi fyrir hagsmuni žjóšar ķ heild og til lengri tķma litiš. Mörgum hagfręšingum hugnast einnig sį stöšugleiki sem fęršist vęntanlega yfir ķslenskt efnahagslķf og žjóšarbśskap ef Ķslendingar geršust ašilar aš ESB. Endanlegt svar viš spurningunni um ašild hlżtur svo aš rįšast af pólitķskri sannfęringu eša skošun į žvķ hvor leišin sé affarasęlli fyrir žorra Ķslendinga, dķnamķskur öldugangur, žar sem skiptast į öldufaldar og öldudalir og brimiš skolar stundum miljöršum ķ fįrra hendur og/eša til annarra landa, eša lygnari hafflötur žar sem gefur oftar į sjó og ekki er sama hęttan į aš aflanum skoli śt aftur. Afstaša Vinstri-gręnna į sér hugmyndafręšileg rök en hśn mun aldrei verša öšrum til gagns en ķslenskum kapķtalistum og frjįlshyggšum mark­ašstrśarmönnum sem vilja halda sjįlfręši ķslenskra kapķtalista ķ hinu litla, ķslenska hagkerfi. Draumur Vinstri-gręnna um sósķalķskt sęldarrķki į lķtilli eyju ķ Noršur-Atlants­hafi veršur - į mešan heimsbyggšin veltist įfram eftir braut veraldarvęšingar - aldrei annaš og meira en žetta: Draumsżn. Vinstri-gręnir verša aš hafa pólitķskan merg til aš leita raunsęrri og „pragmatķskari" leiša til aš koma böndum į óheftan kapķtal­isma.

            Öllum er okkur hollt aš halda įfram aš hugsa og vega og meta kosti og ókosti ašildar aš ESB. Sķšan, ķ ljósi žess sem forystumenn žjóšarinnar ętla śt frį pólitķskri sannfęringu sinni aš sé öllum landsmönnum fyrir bestu og telja aš sé ķ samręmi viš meirihlutavilja kjósenda, ber stjórnvöldum, hver svo sem žau eru, aš marka įkvešna stefnu į žessu įri varšandi samskipti Ķslendinga viš ESB. Af žeim sökum er brżnt aš spurningin um ašild eša ekki ašild aš Evrópusambandinu verši eitt af kosningamįlunum ķ vor.


Nęsta sķša »

Um bloggiš

Tumagöngur

Tumi sżndi mér žann vinįttuvott į hverju kvöldi ķ 15 įr aš fallast į aš ég fengi aš fara śt meš honum aš ganga. Hann dró mig į eftir sér ķ ól og beiš ęvinlega rólegur ef ég žvęldist frį honum eša villtist. Hann tók žvķ einnig meš jafnašargeši žegar ég ręddi viš hann um hvašeina sem lį mér į hjarta ķ žessum gönguferšum og įtti žaš stundum til aš rjśfa einręšu mķna meš skarplegum athugasemdum. Nś er Tumi allur. Hann hefur hvķlt ķ tvö og hįlft įr undir björkum ķ Marteinsseli. Ég fer samt enn ķ Tumagöngu į hverju kvöldi. Ég skrafa enn upphįtt viš sjįlfan mig og Tumi skżtur inn einu og einu orši. Ég finn hvernig hann togar ķ mig ķ ólinni į eftir sér. Ég žykist vita hvert viš erum bįšir aš fara.

Höfundur

Jón Örn Marinósson
Jón Örn Marinósson

Bloggvinir

Mars 2024
S M Ž M F F L
          1 2
3 4 5 6 7 8 9
10 11 12 13 14 15 16
17 18 19 20 21 22 23
24 25 26 27 28 29 30
31            

Heimsóknir

Flettingar

  • Ķ dag (19.3.): 0
  • Sl. sólarhring:
  • Sl. viku:
  • Frį upphafi: 0

Annaš

  • Innlit ķ dag: 0
  • Innlit sl. viku:
  • Gestir ķ dag: 0
  • IP-tölur ķ dag: 0

Uppfęrt į 3 mķn. fresti.
Skżringar

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband