57. Tumaganga í fýlu út af pólitíkinni

              Við Tumi gengum áðan þungum skrefum meðfram bæjarlæknum hans Gunnars Birgis - við ypptum öxlum öðru hverju eins Jón Sigurðsson og var ekkert stopp hjá okkur fremur en hjá honum á bringusundinu.

            Það kemur auðvitað engum við í sjálfu sér en ég segi það samt og skrifa að við erum í fýlu þessa dagana. Við höfðum hlakkað báðir til kosningabaráttunnar en erum nú orðnir sammála um að aldrei hafi verið jafndauflegt andrúms­loft í kringum íslenska pólitík og núna. Þetta er með ólíkindum. Í aðdraganda alþingiskosninga 12. maí árið 2007, kosninga sem gætu orðið ögurstund fyrir íslenskt samfélag í upp­hafi 21. aldar, er eins og stjórnmálamönnum þyki ekki um neitt að berjast.

            Kannski eru kjósendur líka á þessari skoðun. Við séum búin að ná lokatakmarkinu. Kjósendur eru kannski flestir búnir að slá lán fyrir nýjum LCD-flatskjá og standa í þeirri trú að þeir muni líklega eiga fyrir afborg­unum af bílnum næstu fimm árin og af íbúðinni næstu 38 árin; m.ö.o. að þetta sé allt í þokkalegu standi eins og er. Fyrir þennan venjulega Jón eða þessa venjulegu Gunnu skipti meira máli hvaða greiðslumat þau hafa en hvaða stjórnmál­skoðun þau hafa. Fyrir framtíð þessa venjulega Jóns eða þessarar venjulegu Gunnu sé það meira úrslitaatriði í hvaða banka þau eru en í hvaða stjórnmálaflokki þau eru.

            Línur hafa skerpst til muna í íslensku sam­félagi á 16 ára valdatíma Sjálfstæðisflokks­ins; ríkisstjórnir Framsóknarmanna og Sjálfstæðisflokks hafa smám saman verið að þoka íslensku samfélagi í átt frá hinu norræna velferðar­módeli í átt að hinu bandaríska frjáls­hyggju­módeli sem byggir á nær óheftu athafnafrelsi stórkapítalista. Að réttu lagi ættu kosn­ingarnar nú að snúast um hvort íslenskir kjósendur vilja halda áfram á þeirri braut eða færa íslenskt samfélag aftur nær hinu evrópska og norræna módeli. Kosningabaráttan nú ætti að snúast af krafti um grundvallar­stefnur við stjórn og mótun samfélagsins. En það hefur ekki gerst enn sem komið er.

            Svo virðist sem stjórnarandstöðuflokkarnir, þeir sem hafa mestan ávinning af að ræða grund­vallarstefnur, hafi ákveðið að beina kosn­ingabarát­tunni ekki inn á þessar skýrt, afmörk­uðu brautir. Við Tumi vitum ekki hvers vegna það hefur gerst. Það er engu líkara en stjórnmálamenn og frambjóðendur vilji nú eingöngu ræða málefni þar sem afstaða þeirra ræðst ekki af grundvallarviðhorfum í pólitík heldur af tilfinningum eða samúð eða strategískri ákvörðun um að ná í fleiri atkvæði með því að láta gott af sér leiða til tiltekins hóps fólks sem segir að hagsmunir sínir hafi verið fyrir borð bornir á síðasta kjörtímabili o.s.frv. Ég segi ekki að það sé ekki ofur eðlilegt að málefni af þessu tagi beri á góma í kosningabaráttu en þau mega ekki yfirskyggja eða kæfa átakaumræðu um grundvallarviðhorf. Þrátt fyrir allt eru það grundvallarviðhorf í stjórnmálum sem ráða því hvert við stefnum og hvernig samfélag er búið til hér á landi.