62. Tumaganga með ráðherra á heilanum

Það er eftirtektarvert hversu margir í þingflokkum stjórnarflokkanna hafa greint frá því í samtölum við fjölmiðla að þeir hafi sóst eftir því að fá ráðherraembætti í hinni nýju ríkisstjórn Sjálfstæðisflokks og Samfylkingar. Það kom einnig fram í viðtölum við þingmenn, sem hrepptu hnossið og setjast nú í ráðherrastól, að þeim þótti mikils virði að fá nú tækifæri til þess að beita sér í tilteknum málaflokki og koma þar góðu til leiðar. Þessi ummæli, hvort sem þau komu frá ráðherrum eða vonsviknum þingmönnum, endurspegla vel þá gagngeru breytingu sem hefur smám verið að verða á hlutverki þingmannsins, löggjafans, og hlutverki ráðherrans, þess sem fer með framkvæmdavaldið í umboði þingsins. Menn hafa oft verið að hnýta í Alþingi og sakað þingmenn - og þá sérstaklega stjórnarþingmenn - um vöntun á frumkvæði og kallað þingið afgreiðslustofnun fyrir ríkisstjórn. Það leynir sér ekki af ummælum þeirra, sem bitust nú um ráðherraembættin, að stjórnarþingmenn eru einnig farnir að líta svo að þingmennskan ein færi þeim takmarkað áhrifavald. Metnaðarfullir einstaklingar, sem vilja setja mark sitt á stjórn og stefnu í tilteknum landsmálaflokki, líta greinilega svo á að það nái þeir ekki að gera af fullum þunga nema sem ráðherrar í ríkisstjórn. Vestrænt þingræði hefur verið að þróast í þessa átt býsna lengi, í 60 eða 70 ár. Ráðherrar og ríkisstjórnir verða sífellt valdameiri og fara að heita má bæði með löggjafarvald og framkvæmdavald en hlutverk hins eiginlega löggjafarvalds, þingsins, verður sífellt lítilvægara í samanburði við hlutverk framkvæmdavaldsins. Kannski menn ættu að staldra við áður en vestræn lýðræðisríki breytast í ólígarkí forystumanna í stjórnmálaflokkum sem hreppa ráðherraembætti.